تجوید چیست؟

اهمیت و ضرورت تجوید

یادگیری تجوید به دلایل مختلفی ضروری است که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

حفظ حرمت کلام الهی

قرآن کریم کلام خداوند است و به همین دلیل، باید با نهایت دقت و احترام تلاوت شود. خواندن قرآن بدون رعایت تجوید ممکن است منجر به تغییر در معنای کلمات شود که این مسئله حرمت کلام الهی را خدشه‌دار می‌کند.

رعایت دستور خداوند

خداوند در قرآن می‌فرماید:
«وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا»
(سوره مزمل، آیه ۴)
در این آیه، خداوند به پیامبر اسلام دستور می‌دهد که قرآن را با ترتیل بخواند. ترتیل به معنای خواندن قرآن با دقت و توجه به قواعد تجوید است.

جلوگیری از تغییر معنا

هر حرف در زبان عربی دارای ویژگی‌ها و صفات خاصی است که تغییر آن‌ها می‌تواند معنای کلمه را به‌طور کامل تغییر دهد.

به‌عنوان مثال، تفاوت در تلفظ صحیح حروف «ص» و «س» می‌تواند معنای کلمات را متفاوت کند.

تجوید به قاری قرآن کمک می‌کند تا این حروف را به درستی تلفظ کند و از اشتباه در معنا جلوگیری نماید.

زیبایی تلاوت

تلاوت قرآن با رعایت تجوید، نه‌تنها معنای کلام را حفظ می‌کند، بلکه موجب زیبایی و تاثیرگذاری بیشتر آن نیز می‌شود. قرائت زیبای قرآن می‌تواند دل‌ها را متأثر کرده و به عمق جان نفوذ کند.

اصول و قواعد تجوید

تجوید شامل مجموعه‌ای از اصول و قواعد است که قاری قرآن باید آن‌ها را رعایت کند. برخی از مهم‌ترین این قواعد عبارتند از:

مخارج حروف

همان‌طور که گفته شد، هر حرف عربی از مخرج خاصی تلفظ می‌شود. شناخت و تمرین مخارج حروف از اولین گام‌های یادگیری تجوید است.

صفات حروف

هر حرف علاوه بر مخرج، دارای صفاتی مانند «همس»، «جهر»، «استعلاء» و «استفال» است. این صفات به نحوه تلفظ حروف کمک می‌کنند و شناخت آن‌ها برای رعایت تجوید ضروری است.